Thứ Hai, 18 tháng 6, 2012

Sâu và Lá


Trước ngõ nhà mình có trồng cây Kim tước ( còn gọi là cây Bò cạp nước, Mai muộn, nghe nói thuộc họ Osaka).
Cái gì cũng có "lịch sử" của nó, lịch sử của cây Kim tước thì không bị ngụy tạo, bị sửa đổi, bị biến dị, bị tô hồng phết đen gì hết, bởi vì nó còn non lắm, mới mười năm thôi, hổng phải 300 năm, 1.000, 4.000, 6.000 năm?!
Hơn nữa không mua bán gì để bị "đẩy giá", biến thành "hàng hiếm, hàng cổ".
Nó được ươm lên từ một cái trái dài thòng, đen đen mà mình nhờ thằng nhóc sửa xe bên vệ đường leo lên hái, trên con đường dẫn ra biển, ở thành phố Nha Trang. Một con đường vàng rực hoa Kim tước.
Cái trái đó ươm lên được 6 cây, nhỏ bạn mang 3 cây lên trồng ở sân công ty, mình giữ lại 3 cây, 1 cây trồng trước ngõ, hai cây cho vào chậu định biến thành bon sai. Cây trước ngõ lớn nhanh, hai cây trồng trong chậu còi dần rồi chết, loại cây không hợp với chậu! Đúng là cái gì cũng có số phận riêng!
Nghe nói cây này vài ba năm là ra hoa, cây trước ngõ đến năm thứ bảy, đường kính thân cây hơn gang tay mà vẫn không ra hoa, chỉ toàn là lá! Tán cây dài thậm thượt, cong vòng, xấu tệ! Phải mé cành, chỉnh tán nhiều lần vẫn xấu!
Bực quá mới tuyên bố : Năm sau không ra hoa là chặt bỏ.
Năm sau nó ra hoa, há há...Cây mà cũng biết sợ?!

Nó ra được ba mùa hoa rồi. Đến mùa hoa này mới xẩy ra sự cố đáng để ngẫm nghĩ một chút:
Trên cây có cả lá già, lá non và rất nhiều búp và hoa. Hoa thì gọi bướm. Những con bướm xinh đẹp từ đâu bay đến, bụng chứa đầy trứng sâu. Bướm đến thì đẻ trứng, trứng nở ra sâu, sâu lại thành bướm, chẳng cần bay xa, đẻ trứng ngay môi trường đầy hoa lá...Tài nguyên có sẵn mà!
Sâu chọn xơi toàn lá non, búp hoa... Thứ ngon ăn mà! Rụng đầy sân những cành non, chuỗi búp.
Lũ sâu tham lam đâu cần lựa chỗ mà xơi, cứ ăn chỗ nào nó bâu vào được, chỗ nào ngon ngọt!
Chỉ mấy ngày, nhìn lên cây chỉ thấy lá già và cơ man nào là sâu! Kinh khiếp thật!
Vì sâu muốn đốn bỏ cả cái cây!?
Rồi một trận gió giông mạnh quăng quật cái cây tơi bời. Lũ sâu rụng đầy như vãi. Phần trên sân bị chà đạp, quét hốt. Phần trên cỏ tưởng sẽ sống nhờ ăn cỏ, nhưng chúng không thích nghi được với môi trường mới, tài nguyên này không xơi được, lại làm mồi cho lũ ếch nhái.
Tưởng trận giông quét sạch được lũ sâu bọ?!
Không!
Còn một số ẩn trốn, bám trụ lại, hay mớ trứng chúng đẻ vào góc kẹt nào đó đã nở ra lũ sâu con...Chẳng còn sự lựa chọn nào, lá già chúng cũng chẳng chê. Vài ngày sau trên cây chẳng còn cái lá nào!
Trơ trụi cành! Mảnh sân lót gạch đỏ chói nắng.
Tưởng cái cây sẽ chết!?
Lũ sâu đói lại rụng đầy, chẳng cần cơn gió giông.
Một số kịp hóa bướm vội vàng bay đi, chúng không để lại trứng sâu trên cái cây không có lá.
Tuần sau đã thấy mầm non xanh biếc trên cành.
Cái cây bây giờ đã um tùm lá, bóng mát làm gạch lót xanh rêu, trơn trượt!

Lũ sâu bọ sinh sôi nẩy nở đến độ không còn gì cho chúng ăn nữa, chúng phải chết! Có lẽ với bản năng, những con bướm trưởng thành đã bay đi tìm một chỗ "có ăn" khác cho thế hệ sau của chúng. Nếu chúng có chút "trí khôn loài người", hẳn chúng sẽ nghĩ ra cách ăn lẫn nhau để sống mà không cần "bay" đi đâu.
Như sâu người đang ăn lẫn nhau.
Cỏ cây lại xanh tươi theo quy luật thiên nhiên.
Chỉ con người vẫn loay hoay với những bài toán của mình. Tìm cách giải quyết những xung đột của chính mình bằng cách MUỐN.
Như tôi muốn cây Kim tước ra hoa.
Đọc tiếp ...

Thứ Hai, 4 tháng 6, 2012

Cop từ blog Cánh cò, bài viết quá hay!

Những người đàn bà….

Trong tuần qua có hai sự việc liên quan đến thân phận đàn bà làm mình chú ý. Việc thứ nhất được báo chí kèn trống một cách quá lố vì có liên quan đến chân dài. Vụ thứ hai chỉ có hai tờ báo đưa tin có lẽ do vụ việc chỉ liên quan đến hai phụ nữ có chân…không được dài lắm.
Nhân vật chính trong cả hai vụ đều là phụ nữ và nội dung hoàn toàn khác nhau nhưng lại nói lên bộ mặt thật của xã hội hôm nay.
Vụ thứ nhất là người mẫu Hồng Hà, cô bị bắt vì bán dâm với cái giá 1.000 đô la cho một đại gia nào đó mà theo báo chí ỡm ờ có thể là một quan tham mà nhà báo được chính quyền rỉ tai nên không tiện nêu tên vì lý do “nhạy cảm”.
Người mẫu bán dâm thì có gì là lạ trong xã hội Việt Nam khi cái nghề này tuy ồn ào trên báo chí nhưng có cô người mẫu nào giàu được nhờ khả năng và công việc của mình? Những ông bầu sau chiếc cánh gà của sàn catwalk chính là người chính thức hưởng lợi qua các hợp đồng mà người mẫu ký được với những công ty thời trang và sau một thời gian trong nghề, những người mẫu quen tiêu xài ấy sẽ không thể ngưng lại và chiếc xe lộng lẫy do báo chí thổi phồng chỉ có thể đổ xăng bằng các loại thu nhập ngoài…vòng phong tục!
Tuy với lý do gì, mình cho rằng bất cứ người đàn bà nào khi chấp nhận bán dâm cũng đều đáng thương, chí ít là thương hại. Là đàn bà, bạn nghĩ gì khi phải nhắm nghiền hai mắt để một tên đàn ông nào đó thân thể ngập ngụa mùi rượu, tởm lợm với thức ăn chưa tiêu hóa hết trong cuống họng, hì hục làm cái việc mà một con heo nọc xem ra còn dễ coi hơn?
Người chấp nhận làm công việc gọi là bán dâm ấy có vui được không khi báo chí mô tả họ như những kẻ làm băng hoại xã hội này kể cả cô người mẫu đang bị lên án? Người mẫu rồi sao? Họ không có những đau đớn ê chề từ đòn thù mà báo chí hết tờ này tới tờ khác đang thi nhau “bề hội đồng” họ? Cái giá 1.000 ngàn đô la trong khách sạn sang trọng khác gì với hai trăm ngàn tiền Việt của một cuộc bán dâm tại Vườn Tao Đàn? Giá cả không nói lên được bản chất vì đau đớn, nhục nhã lẫn ê chề không có giá và luôn luôn giống nhau. Cô gái từ miền Tây lên thành phố bán thân tuy hoàn cảnh có khác, thân phận có khác và giai cấp cũng có khác nhưng không vì thế mà cô người mẫu “hân hạnh” tăng giá theo như điều mà báo chí đang làm.
Đưa tin theo cách mà báo chí làm với cô người mẫu hiện nay là cách đưa tin đầy nọc đọc. Nọc độc ấy đang được sự hiếu kỳ rẻ tiền của xã hội tiếp tay chuyền vào cơ thể của hàng triệu cô gái Việt Nam khác bất kể thành thị hay thôn quê đang đứng trước nguy cơ không công ăn việc làm trong hoàn cảnh kinh tế mất định hướng và tuổi trẻ mất niềm tin như hiện nay.
Báo chí không dám đả động hay tìm cho ra cái tên đại gia ấy là ai? Hắn làm ở Bộ ở Cục nào trong chính phủ? Hắn có phải là công an hay hiệu trưởng một trường học nào đó hay không? Đó là những câu hỏi mà người đọc cần biết và người làm báo có tay nghề càng phải biết hơn. Tập trung vào một tấm hình duy nhất và loan tin theo bản tin của công an đưa cho thì xin lỗi các anh, hàng triệu người  làm báo tốt hơn các anh nhiều mặc dù quanh năm họ không hề bước ra khỏi cửa.
Mình không hề xúc động một chút gì qua bản tin này, do đó bài báo về vụ người mẫu bán dâm kể như tốn giấy một cách ngu đần. Tuy nhiên mình lại xúc động thật sự ở một bản tin khác do Bee.Online đưa tin với đầy đủ hình ảnh: “Hai mẹ con khỏa thân để giữ đất”.
Vụ việc xảy ra tại Cần Thơ khi bà Phạm Thị Lài 52 tuổi, với con gái ruột là Hồ Nguyên Thủy, 33 tuổi hiện đang làm kế toán của một doanh nghiệp kinh doanh vật tư xây dựng ở TP Cần Thơ. Hai người đã lột hết quần áo để chống lại với những người đàn ông đang có mặt trên công trường trên mảnh đất của bà bị nhà nước tước đoạt giao cho doanh nghiệp. Bà Lài được trả 500 ngàn cho một mét vuông đất trong khi đó chính quyền giao lại cho doanh nghiệp với con số tăng lên 10 lần.
Sau nhiều lần đấu tranh không thành công hai mẹ con bà đành sử dụng phương pháp cuối cùng: “Lấy cái xấu chống lại cái ác”.
Rõ ràng chị Hồ Nguyên Thủy không phải là người thất học, vì làm kế toán cho một doanh nghiệp tư nhân không thể thiếu kiến thức hay được lo lót như làm việc cho nhà nước. Trong lứa tuổi 30 chị không thể được xem là già nhưng chấp nhận không mặc quần áo để chống lại cái ác thì hành động này của mẹ con chị vừa đau đớn cho đàn bà Việt Nam vừa là một vết mực đen quất thẳng vào bức tranh đang được người ta cố hết sức để thổi phồng lên về sức mạnh và sự đẹp đẽ khó tin của nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Tâm lý xem bộ phận sinh dục của phụ nữ là nơi dơ bẩn đã được truyền bá trong cộng đồng nông nghiệp hàng ngàn năm nay và vì vậy khi chấp nhận khỏa thân thì người dân quê đang dùng đến thứ vũ khí cuối cùng để chống lại đám cường hào mới.
Cường hào không lộ mặt như những thứ Tổng, Lý trong thời Ngô Tất Tố. Cường hào hôm nay có khuôn mặt đẹp đẽ hơn nhiều và cơ ngơi của họ cũng đồ sộ gấp ngàn lần hơn. Họ là những người có chức danh nghe rất kêu như chủ tịch ủy ban này, bí thư thành phố nọ. Khuyển ưng của họ không phải là mấy tên võ biền ốm đói mà cả một rừng quân lính kêu đâu dạ đó, súng ống khiên nón đầy người…
Vậy mà hai mẹ con của bà Lý, người miền Tây của mình lại chỉ có thể đem hai cái vật chỉ bằng hai bàn tay ra chống một cách đau đớn như vậy thử hỏi mấy ai không nghẹn ngào, rơi lệ?
Nhìn cảnh hai mẹ con trần truồng bị đám sai nha lôi xềnh xệch trên mảnh đất của họ người đọc sẽ nghĩ sao so với tấm ảnh của cô gái trong đồn công an về tội bán dâm? Xã hội chưa lên án báo chí thì quả là chuyện lạ!
Đóng bản tin lại mình thẫn thờ tự hỏi: sao mà nhân phẩm con người hôm nay lại rẻ rúng đến như thế? Một bên khoe thân để lấy tiền, một bên đưa thân ra để chống lại bọn người tàn ác. Hai hình ảnh ấy nói lên điều gì tại quê hương của mình ngày hôm nay vậy?
Mình chỉ biết buồn và cầu nguyện cho hai mẹ con bà Lài và cũng không quên cho cả cô người mẫu tội nghiệp.
Mình cũng muốn cắn răng, như một tín đồ Thiên Chúa thường cho rằng nên cầu nguyện luôn cho kẻ thù để chúng sớm quay đầu lại với Chúa…nhưng sao không thể làm được? Có thể giận quá mất khôn, hay tận thâm tâm mình không tin rằng những hung thần của quê hương sẽ không bao giờ quy cải được?
Khi người đàn bà bị đẩy đến chân tường đến nỗi phải dùng đến thứ vũ khí trời ban cho để sinh tồn mà xã hội vẫn nhởn nhơ cười nói thì đến Chúa cũng hết lời chứ nói chi đến mình, một người ngoại đạo?
Đọc tiếp ...

Hơi thở của quỷ 1.

1/
Con bé Lem vừa hé cánh cửa gỗ thò đầu ra, là thằng Bình đã hét lên gọi tên nó, khoảng cách từ dưới dốc lên đồi khá xa, nó không chắc con Lem nghe tiếng nó gọi, nên vừa gọi nó vừa nhảy lên khoa hai cái tay  tréo vào nhau như mấy chú lính ra hiệu cho trực thăng đáp xuống. Khi con Lem lách ra khỏi cánh cửa rồi te te chạy xuống chỗ nó, nó mới ngồi xuống, lại cầm cái que vạch xuống đất. Cái khoảnh đất dưới gốc cây thông đã bị nó vạch nát bởi những hình thù vô định suốt mấy buổi chiều.
Tâm trạng nó như giận hờn vì bị bỏ rơi, dù nó biết chắc rằng mấy đứa kia cũng bị cấm cửa như nó. Trường học đã đóng cửa mấy ngày nay, mai mới bắt đầu đi học lại. Nhưng nó chỉ ở nhà được buổi sáng, chép cẩu thả mấy bài tập chép, chứ chiều đến nó lại mở cửa sổ trèo ra ngoài, vội vàng như có đứa nào đang gào tên nó.
Buổi chiều bị cấm cửa đầu tiên nó còn trèo ra, sợ mẹ về nhìn thấy là ăn đòn, lại trèo vào, cứ trèo ra trèo vào suốt buổi. Nhưng đến chiều ngày thứ hai là nó cứ ngồi lì dưới gốc thông này chờ đợi với cảm giác bị bỏ rơi, nó thấy một cục tủi dâng lên nghèn nghẹn, nuốt xuống rồi, lại từ đâu đó trào lên...
 Thằng Tuấn còm con ông Hưng cảnh sát, nhà ngay lửng dốc xuống thung lũng, đã bị ba nó cấm ra khỏi cổng, từ cái đêm mấy đứa ở xóm dưới đi xem ti vi ké về khuya bị vướng mìn nổ banh xác.
Nhưng con Lem thì vẫn lơn tơn chạy chơi với nó mà, chiều nào hai đứa cũng chạy xuống trước nhà thằng Tuấn chơi với nó một chút. Tụi nó cũng bày ra đủ trò dù thằng Tuấn và con bé Hà em nó phải ngồi bên kia cánh cổng.
Con bé Hà mới hơn hai tuổi, giống một con búp bê to, nó chưa biết chơi gì đâu. Thỉnh thoảng nó chỉ phá đám bằng cách thò tay ra bốc đồ chơi của tụi nó rồi nắm chặt không chịu thả ra.
Thằng Bình thương con bé Hà lắm, nó ước chi mình cũng có em như thằng Tuấn. Nó mà có cái gì nó cũng sẽ cho bé Hà hết, kem nè, kẹo nè, đồ chơi nè...Nó chỉ tự hứa thế thôi! Chứ nó chẳng có gì hết! Nó chỉ có mấy cuốn sách cũ, vài cuốn vở mà nó làm nhàu nhỉ và cây bút chì thôi. Những thứ nó chẳng hề muốn có, và nghĩ rằng bé Hà cũng chẳng thích mấy thứ đó y hệt như nó.
Con bé Hà bụ bẩm, hồng hào, không giống thằng Tuấn vừa còm nhom, vừa trắng xanh lại suốt ngày thở khò khè, thỉnh thoảng nó còn không thở được, chị Hai của con Lem phải chạy tới chích thuốc cho nó.
Nó đã chạy xuống nhà thằng Tuấn mấy lần, nhà vẫn khóa cửa im ỉm! Bác Sáng bảo rằng ông Hưng đã chở vợ con đi từ hôm người ta bắn nhau, vẫn chưa thấy về. Nhìn cái nhà vắng ngắt nó chực muốn khóc, chắc nó nhớ con bé Hà, nhớ thằng Tuấn. Nó mím môi lại, không khóc. Không được khóc! Con Lem đã từng nhìn thẳng vô mắt nó nói rằng: Con trai không được khóc nhè.
Con Lem chạy tới chỗ thằng Bình hất đầu hỏi:
- Sao mi ra được? Chị Hai tao nói dì Sáu khóa cửa nhốt mi trong nhà rồi.
Nó ngước lên, môi dẫu dài ra:
- Tao trèo cửa sổ ra.
- Dì Sáu về đánh chết.
Nó khiêu khích:
- Không sợ! Sao mày không dám trèo?
Con Lem ngồi bệt xuống đất, bắt đầu kể với giọng háo hức:
- Có cửa mô mà trèo? Hôm hai đứa mình đang coi bắn nhau đàng sau khoa nhi, dì Sáu bắt được mi, tao chạy vòng qua khoa ngoại, ra nhà xác. Ôi trời ơi! Xác chất đống, không còn cái bệ xi măng nào trống, người ta xếp đầy dưới đất, ra đến tận cửa...Chị Thanh bắt gặp tao, cặp tao vào nách chạy te xuống dốc, vô cái biệt thự của ông quản lý bệnh viện, xuống luôn hầm rượu, tối thui. Tưởng bị nhốt rồi, chút sau mới thấy quá trời người. Chị Hai ôm tao khóc quá trời! Thấy chị Hai khóc tao sợ quá cũng khóc. Họ xuống đó tránh đạn cho khỏi chết như mấy người trong nhà xác đó.
Rồi ông quản lý gọi mấy người làm ở bệnh viện đi hết, chị Hai cũng đi. Rồi mấy người kia cũng đi. Tao bị nhốt dưới hầm rượu 3 ngày, vì chị Hai phải trực trên bệnh viện suốt, không được về nhà, gởi tao cho ông quản lý, mới dẫn về sáng nay á.
- Sao giờ mày mới ra?
- Phải chờ chị Hai ngủ, mà chân chị Hai gác ngang qua người tao vậy nè, tao từ từ lòn ra đó.
- Chết! Mày về đi, chị Hai dậy đánh chết.
- Mi ngu quá! Chị Hai hổng dậy nổi đâu, chị Hai nói hổng ai nhấc tay nhấc chân lên nổi nữa, mắt thì mở không ra...Đâu đâu cũng người bị thương kêu la, khóc lóc, máu me tùm lum...Mấy ngày nay chị Hai không được ngủ rồi, giờ ngủ bù, chắc sáng mai mới dậy á. Mà dậy cũng không đánh đâu, người ta nói yên rồi mà.
- Vậy xong hết chưa?  Yên rồi là không bắn nhau nữa hả? Hay không kêu khóc nữa? Họ làm gì mấy người chết đó?
- Ờ! Yên là không có gì nữa hết á. Dì Sáu có về nhà không? Hổng nói chi với mi hết hả?
- Hôm bắt về đánh cho một trận còn ê đít đây nè. Mặt dữ lắm, chạy về đưa cơm bảo ăn đi, tập chép đi, ngủ đi, cấm ra ngoài, khóa cửa ngoài...Vậy đó!
- Vậy chắc còn lâu mới về, tao với mi đi lên nhà thờ Thánh Tâm chơi.
Chúng chạy men theo lề cỏ, lên ngôi nhà thờ nhỏ giữa con dốc đi lên cổng chính bệnh viện, trèo lên mấy bậc tam cấp, chúng nhìn vào, rồi men dần đến bên cửa hông.
Bên trong, trên lối đi giữa hai hàng ghế người ta kê những chiếc hòm gỗ nhỏ, bên trên thắp những ngọn nến lập lòe. Giữa những tiếng kinh cầu rầm rì là tiếng những tiếng nấc bị kìm nén, tiếng sụt sịt...
Mắt hai đứa trẻ bắt đầu dâng ngập nước, rồi chúng dùng tay áo quẹt nước mũi...thút thít khóc. Một bà xơ đi nhẹ như lướt ngang qua chúng, chợt dừng lại  xoa đầu, rồi cúi xuống nói khẻ vào tai chúng: Các con ra ngoài kia chơi đi.
Hai đứa lủi thủi đi xuống, chúng ngồi ở bậc thang cuối, thằng Bình bứt mấy bụi me đất hình con bài chuồn, mọc dưới kẻ tam cấp, chia cho con Lem. Hai đứa ngồi nhấm lá me, lơ ngơ nhìn qua bên kia đường.
Bên đó là lũng sâu, sương chiều đang vây mù xóm nhà vườn, nơi đã phát ra tiếng nổ kinh hoàng và sau đó là tiếng khóc la vang vọng lên đồi, dựng cả thằng Bình và con Lem dậy ngơ ngác, hoảng sợ níu chặt lấy người thân. Đã mấy tháng qua rồi kể từ cái đêm đó, hai đứa vẫn bật dậy khóc đêm...
Cái bóng xám xịt của cảnh vật in vào, hay những dấu hỏi dày kín phủ lên những con mắt trong veo, làm chúng trở nên mờ đục như đôi mắt của hai cụ già?
Con đường bình thường rất vắng, chiều nay có nhiều chuyến xe, không phải chiếc xe cứu thương màu trắng vẫn chạy lên chạy xuống con dốc. Mà những chiếc xe lam cũ kỷ chở những cái hòm gỗ thông, có cái dài thòi ra khỏi xe cả khúc.
Thằng Bình bỗng nhiên hỏi:
- Họ bỏ người chết vô cái thùng gỗ đó hả?
Con Lem lơ đãng:
- Ờ.
- Mấy bữa trước người ta bỏ mấy người chết dưới lũng vô cái thùng màu đỏ mà.
- Người ta sơn cho nó đỏ lên mi ơi.
- Sao bây giờ người ta không sơn nữa?
- Vì người ta chưa mua sơn.
- Họ chở mấy cái thùng đó đi đâu hả Lem?
- Đi chôn. Lấy cuốc đào đất lên, bỏ cái thùng xuống rồi đậy đất lại, cắm lên cái thánh giá.
- Rồi họ có về nhà không? Hay nằm luôn trong cái thùng đó?
- Nằm luôn đó, nằm đầy trên khu Mả thánh hồi mi với tao chạy lên chơi đó.
Thằng Bình nghĩ đến ngôi nhà khóa cửa ngoài của nó, cảm giác bồn chồn của đôi chân, nó bỗng nhiên hốt hoảng:
- Tao không chết đâu, tao không thích bị nhốt trong cái thùng đó. Mày cũng đừng có vào nằm trong đó Lem ơi! Mình sẽ không được chạy đi chơi đâu.
Con Lem đồng ý:
- Ờ! Chán chết hỉ?
Thằng Bình bỗng níu lấy con Lem thì thào:
- Mấy cái thùng gỗ trong nhà thờ nhỏ lắm, có phải họ bỏ con nít vào trong đó không?
- Đúng rồi, người lớn thì hòm lớn, người nhỏ thì hòm nhỏ.
Thằng Bình sững người:
- Người ta có bỏ con bé Hà vào đó không?
Con Lem hất tay thằng Bình, vùng đứng lên:
- Mi ngu quá đi, người ta chỉ bỏ người chết vào đó thôi. Chết là không có động đậy gì hết, nằm im re vậy đó. Chú Hưng chở anh em con Hà về dưới nhà nội nó núp hầm rồi.
Thằng Bình đứng lên, đối diện với con Lem, mắt nó sáng lên, phản chiếu ánh nến trong nhà thờ. Nó lại thì thào, như sợ bóng đêm đang phủ dần nghe thấy một điều gì đó bí mật:
- Mày có nghe thơm không?
Con Lem hít một hơi sâu, rồi ngước lên chỉ vào bụi loa kèn mọc bên hông tam cấp.
- Nó thơm đó.
Thằng Bình leo lên thành xi măng bên hông tam cấp, rướn cổ lên kê mũi sát vào một cái loa kèn to gần bằng cái mặt của nó, hít một hơi dài. Rồi nhảy xuống gật đầu, mặt sáng trưng:
- Đúng rồi! Nó đó, nó thơm ghê luôn. Mà sao bây giờ mình mới nghe thơm Lem hả?
- Trời bắt đầu tối nó mới bắt đầu thơm. Thôi mình về đi, kẻo bị la đó.
Trên đoạn đường vài trăm mét, hai đứa bé dừng lại không biết bao nhiêu lần, lúc vì nghe tiếng con dế gáy, lúc vì bứt mấy cánh Bồ công anh...Chúng nhảy chân sáo vô tư trong cảnh hoàng hôn ảm đạm, phủ một màu tang tóc lên thành phố cao nguyên.
Tới khu cư xá, chờ con Lem chạy vào sân rồi, thằng Bình co cẳng lao xuống dốc, kéo cánh cửa sổ trèo vào nhà. Nó chốt cửa lại cẩn thận, rồi mò tìm công tắc bật ngọn đèn điện bóng tròn treo tòn teng giữa nhà. Rồi mở cái tủ gỗ lôi nồi cơm ra, nó bới một chén đầy, mở vung nhìn vào mấy cái nồi nhỏ hơn. Nó lấy muỗng múc món bắp su xào với thịt mỡ, đổ lên chén cơm rồi ngồm ngào ăn.
Ăn xong nó mang chén, muỗng bỏ vào cái thau nhôm bên cạnh lu nước để ở góc nhà. Rồi leo lên cái băng gỗ, vói tay lấy một trong những chai nước lọc mẹ nó sắp xếp một cách ngăn nắp trên bàn. Những cái chai được đậy úp bằng miếng giấy xoắn lại hình chóp nón. Nó tu một hơi dài, quẹt miệng rồi đặt cái chai đúng vào chỗ cũ.
Nó đi loanh quanh cái bàn vài bận, rồi chẳng biết làm gì, nó tót lên giường, kéo mền lên trùm tới cổ.
Nó nằm nghe tiếng dế gáy...
Khi thằng Bình đang bay vào những giấc mơ thì con Lem còn ngồi uống chè với ông Hào.
Ông Hào làm gác dan cho bệnh viện, ông sống trong căn phòng sát bên căn đầu hồi, mà chị hai con bé Lem cùng ở với vài người bạn. Họ đều là nhân viên của bệnh viện, người xứ khác đến, nên sống trong cư xá.
Ngồi uống nước chè trước cửa, thấy con bé Lem chạy vào kéo cửa, ông rủ:
- Qua đây uống nước chè với ông.
Con bé Lem thì thào:
- Con chạy vô ăn cơm rồi qua chơi với ông nha.
Mới một lát đã thấy nó qua, tay bưng một tô nui, nguội đến váng mỡ đã đông lại. Nó vừa ăn vừa nói:
- Ông không phải đi trực à? Mấy chị đi trực hết rồi, chị Hai con ngủ chưa dậy.
Ông Hào nghĩ đến mấy cô gái trẻ, họ đều đang ở tuổi xuân mơn mởn, học nghề ở trường tỉnh nào đó, tốt nghiệp ra trường là phải "công tác đất đỏ" mấy năm mới được trở về xứ.
Mấy cô tá viên điều dưỡng ở phòng bên, đều ngang tuổi với con gái ông, họ ríu rít như chim, như lũ học sinh trung học. Nghĩ đến con gái mình, chẳng biết phiêu bạt rừng rú nào, sống chết ra sao, chuyến rồi không biết nó và thằng chồng mắc dịch của nó có tham gia không?! Đã bỏ quê phiêu bạt vào xứ này từ năm 45, vậy mà chẳng thoát, nghiệp số đeo đuổi?! Ông thở dài.
Con bé Lem ăn vừa xong, ông rót cho nó chén nước chè. Cái con bé này thích món nước chè xanh nấu với gừng, cho thêm vào thẻ đường lắm!
Nó sẽ luôn mồm hỏi cho mà xem, sao cái con bé này tò mò thế, cái gì cũng muốn biết, cái gì cũng hỏi. Mới tí tuổi mà đã biết đủ thứ, chả bù với cái thằng Bình nhà bà Sáu!
Vẫn biết là mình thiếu công bằng, nhưng ông không thể nào ưa được cái thằng nhỏ đó, thấy nó là ông đã ghét, cứ như oan gia trái chủ từ đời nào. Ghét như ghét thằng cha nó!
Ừ! Mà ông biết gì về thằng cha nó chứ? Chỉ biết hắn đã chuồn vào rừng, bỏ mặc cô gái lỡ thì mang tiếng chữa hoang, để trả cái ơn che giấu, nuôi dưỡng hắn bao năm trời. Để bà con làng xóm dị nghị đến nỗi cô phải bỏ làng mà đi, rồi đẻ rơi thằng Bình trên đường. Khi người đi đường tìm thấy, thì cả mẹ lẫn con đều sắp chết.
Cái bệnh viện này cứu hai mẹ con, rồi cưu mang luôn. Họ nhận bà Sáu vào làm hộ lý và cho ở căn nhà gỗ vốn là cái kho hàng ở dưới dốc.
Sao mỗi lần nhìn thằng Bình là ông lại tưởng tượng ra thằng cha nó: Da thì đen tái, hổng giống cha nó thì giống ai? Bà Sáu tuy không nõn nà như mấy cô gái trẻ, thì cũng hồng hào kiểu của người xứ lạnh. Rồi cái mặt nó trông đần độn, mắt thì ti hí, tướng của loại người phản bội, nó hổng giống cha nó thì giống ai? "Con thì giống mẹ giống cha, hổng lẽ giống ác là nửa trắng nửa đen"?
Có giống bà Sáu chút nào đâu?
Mà mỗi lần nghĩ đến thằng cha nó, thì ông lại nghĩ đến cái thằng đã rù quyến con gái ông...Ông đã bảo là toàn một lũ lừa, nghe chúng chẳng khác nào tin lời con vẹt. Người ta dạy lũ vẹt biết nói để nghe cho vui, chứ ai lại để vẹt sai khiến mình?! Biết trước mà gia đình ông cũng tan nát, gia đình bà Sáu và gia đình bao nhiêu người nữa?
Suốt ba ngày ông giúp người ta khâm liệm không biết bao nhiêu xác người? Rồi còn ở xứ khác? Nghe nói ở Huế chết cả ngàn người?!
Làm sao đếm được bao nhiêu gia đình tan nát? Và lúc ấy cảm giác của ông đã khô cứng hết rồi, chỉ có mỗi một dấu hỏi: Chúng nó có trong đám người gây ra chuyện này không?
- Ông Hào ơi!
Con bé Lem gọi giật giọng để kéo ông ra khỏi luồng suy nghĩ.
- Ừ!
- Ông chảy nước mắt kìa.
Ông quẹt nước mắt, lại rót một chén chè.
- Sao ông khóc? Tại người ta chết nhiều quá phải không ông?
- Ừ!
- Nhà ông có ai chết không?
- Ông không biết.
- Sao ông không biết? Chị Hai con nói nhà con không sao hết, vì nhà con ở chỗ họ không có bắn nhau.
- Vì nhà ông không ở cùng, mỗi người một nơi, nên ông chẳng biết thế nào.
- Vì sao họ bắn nhau hả ông?
- Để họ dành chiến thắng, giống như tụi con chơi trò chơi thì chia hai phe và phe nào cũng muốn dành chiến thắng.
- Chơi đâu có bắn nhau chết thiệt đâu ông? Bắn nhau chết thiệt, thì còn sống đâu mà chơi nữa, rồi hai phe đều chết thì làm sao mà chiến thắng hả ông?
Con bé làm ông vừa muốn cười mà vừa muốn khóc, ông muốn chửi thề: ĐM đến con nít nó cũng biết thế mà khối con lừa vẫn nghe theo. Nhưng ông không chửi thề, ông nói một cách chua chát:
- Ai sống người đó thắng, ai chết người đó thua con à.
- Vậy thì không chơi bắn nhau, ai cũng sống thì ai cũng chiến thắng hả ông?
- Đúng rồi!
- Vậy thì đừng bắn nhau nữa, vừa khỏi chết vừa chiến thắng.
- Như vậy thì đâu còn trò chơi nữa.
Con Lem có vẽ không phục, nó nói gọn lỏn:
- Chơi ngu.
Suy nghĩ một chút rồi nó lại nói:
- Ông Hào đừng chơi bắn nhau nha, con lớn lên con không chơi bắn nhau đâu. Bỏ vô hòm chôn hết rồi còn đâu mà chơi, lớn rồi mà chơi ngu quá!
Tự nhiên ông cảm thấy ngụm nước chè đắng chát.
Con bé lại huyên thuyên:
- Mấy người mặc đồ lính là mấy người chơi bắn nhau phải không ông?
- Ừ!
- Vậy họ bắn nhau thôi, mắc chi bắn luôn mấy người không chơi? Ông thấy họ bắn nhà thờ tanh banh không? Mấy xơ không chơi bắn nhau đâu ông.
Ông muốn mắc nghẹn ngụm nước. Ông định nói tên bay đạn lạc thôi, mà nghĩ lại cũng chưa chắc đúng.
- Tết mà chơi bắn nhau cho chết hết, chơi không vui chi hết ông hỉ? Làm hai chị em con chẳng được về nhà ăn tết. Con nhớ nhà lắm ông!
Con bé phụng phịu, cái má phúng phính hồng lơ, mắt ngân ngấn nước.
Ông xoa đầu nó an ủi:
- Mai mốt yên yên rồi về.
Nó dẫu môi:
- Mai phải đi học rồi, có được nghỉ đâu mà về.
- Ừ! Thôi về ngủ đi, sáng mai còn đi học.
- Mà hai phe bắn nhau đó cuối cùng là ai thắng hả ông? Con với thằng Bình đứng sau khoa nhi nhìn lên nhà thờ Domain thấy họ bắn nhau quá trời, phe nào cũng chết. Vậy thì ai thắng?
Ông muốn nói: Mấy thằng núp hầm thắng, mấy thằng ác mà hèn thắng, mấy thằng khốn nạn thắng, mấy thằng điếm chính trị thắng...
Nhưng ông lại lắc đầu:
- Chưa có ai thắng đâu, còn bắn nhau nữa.
- Phải la họ đi ông Hào, cấm chơi ngu nữa.
- Ừ! Mai mốt ông la, ông cấm. Con về ngủ đi.
Cái mắc nghẹn giờ đã tan chảy, nước mắt ông mặn chát. Ông lại đưa tay quẹt.
Con bé Lem đứng lên, tần ngần, nó nhìn ông một lúc rồi chạy tót ra sân, ông ngoái ra nhìn theo. Thấy nó chạy tới bụi bông loa kèn ngoài hàng rào, với tay bứt một cái. Nó chạy vào, đưa sát cái bông vào mặt ông.
- Ông Hào ngửi đi, ngửi đi. Hít mạnh vô. Thơm không?
Ông hít một hơi.
- Thơm mà nồng lắm.
Nó cười, mắt sáng trưng:
- Tới khuya là nó thúi luôn đó ông. Ông đừng buồn nữa, ông đi ngủ đi nha, nằm mơ thấy bà tiên nha ông. Con về ngủ nha ông Hào.
Nó vứt cái bông ra sân, rồi chạy ra kéo cái cửa phòng bên cạnh tọt vào mất.
Ông Hào đóng cửa đi ngủ. Lòng ông trống rỗng.
Đọc tiếp ...

Chủ Nhật, 3 tháng 6, 2012

Tập truyện ngắn cùng tên: Hơi thở của quỷ.

Bạn đang đọc bản thảo chưa chỉnh sửa của truyện ngắn xuất phát từ ý tưởng của một loài hoa:http://kenh14.vn/c114/20120517025937559/doc-duoc-thoi-mien-co-that-hoi-tho-cua-quy.chn
Rút kinh nghiệm lần trước, tác giả tuyên bố: Truyện được viết ngẫu hứng, hoàn toàn hư cấu, chỉ dành tặng cho bạn bè đọc. Nếu các chi tiết trong truyện có sự trùng hợp với đời thật dù người đó còn sống hay đã chết, dù sự kiện xẩy ra trong quá khứ hay trong hiện tại thì đó cũng chỉ là sự ngẫu nhiên ngoài ý muốn.
, nên tác giả không chịu trách nhiệm kiểm duyệt dưới bất cứ hình thức nào.
 
Lời dẫn chung cho tập nhiều truyện ngắn.

Đó là một loài hoa dại to như một cái kèn. Cái kèn trở nên khổng lồ trong trí tưởng tượng của trẻ thơ và những người mơ mộng.
Chẳng còn ai biết từ đâu, và người nào đã du nhập nó vào xứ sở này? Người ta đã thấy nó từ lâu lắm, những người già sinh ra ở đất này cũng khẳng định họ đã thấy nó từ khi còn bé, nó như một loài cây hoang dại.
Giữa xứ sở muôn vàn màu sắc của hoa, nó chẳng được mấy ai chú ý đến, ngoài lũ trẻ với những trò chơi giàu trí tưởng tượng.
Những cái loa kèn trắng tinh suốt ngày rũ mặt xuống đất cất giấu những giấc mơ. Khi ánh dương vừa khuất núi, nó rón rén ngước mặt lên, mở to dần cái miệng loa cho đến lúc anh xaxophone cũng phải chào thua.
 Và từ đó nó phát ra một mùi hương dịu nhẹ, thoáng như hương Thiên lý. Mùi hương không chỉ mang âm thanh như những chiếc kèn đồng, mùi hương dâng tặng những giấc mơ sống động đầy màu sắc, âm thanh, hình ảnh tuyệt vời ...cho những đứa trẻ rón rén ghé mũi hôn vào nó, tạm biệt trước khi chạy về nhà theo tiếng réo tên của mẹ. Những giấc mơ sẽ khiến đứa bé mĩm cười trong giấc ngủ, quên đi trận đòn ức hiếp của thằng ỷ mình lớn xác.

Mùi hương nhẹ nhàng mỗi lúc lại trở nên đậm hơn theo ánh sáng liệm tắt, đến khi đêm đã phủ một bức màn đen kịt, thì nó đã đặc mùi như Dạ lý hương. Mùi của sự quyến rủ tội lỗi, mùi của những trao đổi xác thân, mùi của dục vọng.
Đến nửa khuya, từng chiếc loa kèn ngước thẳng vào đêm, nhìn như một dàn hợp tấu, vắt kiệt sức của một ngày quang hợp ánh sáng, một ngày kết tinh giữa trời và đất, pha với những giọt sương đọng lại bởi nỗi buồn, nỗi uất ức, nỗi hờn ghen, sự tuyệt vọng, niềm ân hận...Nó tận thu tất cả những cung bậc cảm xúc của loài người, rồi phun thẳng vào đêm, phóng to sự đậm đặc qua cái loa của nó thành mùi của tử khí, mùi của sự phân hủy. Rồi nó lại cúi rũ xuống, giấu mặt vào đất, nó rúm ró thảm hại trong cố gắng cuối cùng giữ lại một đời sau.
Không khí đặc quánh mùi, lẩn quẩn quanh những bụi loa kèn, chờ làn gió trong veo lướt ngang thung lũng, để pha loãng và phát tán chủng tử của nó.
 Những tán thông bắt đầu reo vui đón gió, không cần đợi cơn gió dừng chân, chúng níu theo...
Cơn gió lùa vào từng ô cửa mở, nhẹ dần và hòa tan vào không khí. Không khí có mùi hương Dạ lý.
Nó thu nhỏ mình hết mức có thể, không kềnh càng như hạt phấn thông vàng rộm để vướng vào những mao mạch gây nên cơn hắt hơi tống khứ chính mình. Nó cũng không mang trọng trách cấy mầm cho tương lai, như những anh chị phấn hoa với những chiếc cánh mềm xoay cuốn cuồn trong gió. Nó chỉ là chút hương lẫn vào không khí, hút theo mũi, luồn vào mạch máu, thông lên não, chạm nhẹ vào một tế bào thần kinh.
Như ấn vào chiếc nút khởi động hoặc nút xóa một bộ phim của tiềm thức.
Như mở một cánh cửa vào không gian đa chiều của vũ trụ.
 Đơn giản chỉ là một cú hích, phần nội dung của giấc mơ hay hiện thực không thuộc về nó, dù là ghi hay xóa, mà hoàn toàn tùy thuộc vào tám tầng thức của chính cái nhân mà nó kích vào để nẩy mầm.


Đọc tiếp ...

Thứ Bảy, 2 tháng 6, 2012

Trần truồng, tồng ngồng...

Bao nhiêu vụ tự thiêu, tự tử, liều mình nằm trước xích xe ủi...để chống cưỡng chế? Nhiều lắm, chỉ cần đánh từ khóa vào là xuất hiện bao nhiêu kết quả, đó chỉ là phần nổi,nghĩa là những vụ bị báo chí và truyền thông mạng đưa lên, chưa kể bao nhiêu vụ chết chìm trong thói quen bịt mồm, dập lửa ...
Thế nhưng hai mẹ con trần truồng chống cưỡng chế, thì mới chỉ có một.
Một blogger ( bà đầm xòe) đã viết bài lấy câu chửi "truyền đời" của một phụ nữ yêu nước chống TQ làm tiêu đề. Đấy là một câu chửi tục được nhiều người dùng để xả bức xúc. Và blogger này cũng đã dùng nó để xả bức xúc trước hình ảnh hai người phụ nữ trần truồng ấy bị kéo lê lết, bị đè ép như thế nào trong tình trạng trần truồng cản xe xúc.
Không phải thế. lột truồng chẳng thể chỉ là câu chửi tục, chẳng thể chỉ để giải tỏa bức xúc.

Con người khác các động vật hoang dã nhiều thứ, và họ xưng là động vật bậc cao vì thế. Ngoài áo quần để che đậy và bảo vệ thân thể, họ còn có ngôn ngữ, chữ viết để giao tiếp. Còn có dân tộc, tôn giáo, chính quyền và pháp luật để được bảo vệ và giữ gìn tôn ti trật tự xã hội.
Khi xã hội loạn đến mức con người không còn được bảo vệ bởi các tổ chức xã hội, pháp luật trở nên vô nghĩa, thì chữ viết trên giấy tờ dù có tuyên xưng danh nghĩa như thế nào, cũng chẳng còn ý nghĩa gì nữa, cũng chẳng giúp ích gì được đâu!
Người ta đặt ra bao nhiêu câu hỏi: Chính phủ, chính quyền, luật pháp, đoàn thể, mặt trận, hội phụ nữ, hội nông dân, cơ quan bảo vệ bà mẹ và trẻ em???
Những danh từ thiếp vàng cho hàng mả?
Khi ngôn ngữ trở nên tráo trở đến khó lường, khi tiền bạc trở thành chân lý, công lý...Thì mọi tiếng kêu đều tắt nghẽn!
Ngay cả cái chết uất ức, oan nghiệt cũng chẳng làm động lòng ai đó. Thì nhân phẩm , sĩ diện có được che đậy bằng áo quần cũng là thứ dối trá rởm đời.

Xưa nay vẫn nghe nói đàn bà đánh ghen, đánh nhau, chỉ cần xé áo quần của đối thủ ( đàn ông đánh nhau cho đến khi thấy máu, đàn bà đánh nhau cho đến khi thấy vú), vì chỉ cần phơi lộ một phần thân thể đã là một sự sỉ nhục.
Thế thì tại sao hai người phụ nữ lại tự lột trần truồng chính mình ra để phản đối sự chèn ép? Họ chẳng còn gì cả, ngay cả đến nhân phẩm, sị diện cũng chẳng còn? Họ không còn cả xấu hổ? Phải thế không?

Chẳng biết họ đã viết bao nhiêu lần những lá đơn với ngôn từ theo biểu mẫu:
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập tự do hạnh phúc
- Đơn khiếu nại,
- Đơn xin cứu xét
- Đơn tố cáo...
Với sự nhún nhường quen thuộc và tuyệt vọng:
Trong khi chờ đợi sự quan tâm giải quyết ( hay cứu xét) lá đơn này, xin gởi đến quý cơ quan lời tri ơn chân thành nhất.
Kính đơn.
Một loại ngôn từ giả dối đến nhàm chán, một loại văn mẫu chẳng cần phải học mà bất cứ thần dân nào của thiên đường cũng thuộc lòng! Thứ LỄ chẳng có NGHĨA gì nếu không kèm theo thứ duy nhất có giá trị hiện hữu nằm trong chiếc phong bì.
Và những thứ thủ tục kỳ dị ấy bị hút sâu và mất tích vào cái vòng xoáy của "cơ chế phong bì" cùng với lòng tin của họ vào một thứ pháp luật xa xỉ không dành cho người nghèo.
Người ta bảo "người làm ra của chứ của không làm ra người", thế nhưng sự uất ức đến mức người ta sẵn sàng uống thuốc độc vì bị cướp đoạt trắng trợn. Kẻ cướp mà biết thương người thì nó chẳng đang tâm làm kẻ cướp!? Vì thế ai chết mặc ai, tiền thầy bỏ túi!
Khi mạng sống con người bị coi rẻ, thì con người còn có giá trị gì? Còn không bằng con vật.
Khi con người đã lột bỏ áo quần, trần truồng như một con thú, không còn gì để bảo vệ nó cả? Sự sỉ nhục không còn dành riêng cho họ!
Nó là sự sỉ nhục của loài người, của dân tộc, của đất nước, của xã hội, của chính quyền...
Nó khẳng định sự vô nghĩa của mọi tổ chức xã hội trước sự bất công do đồng tiền tạo ra.
Con người trần truồng trong xã hội nguyên thủy, nơi mạnh được, yếu thua, nơi những con thú ăn thịt lẫn nhau và thống trị bằng bạo lực.
Khi con người từ bỏ mọi thứ để quay về làm thân súc vật, mong manh không gì để che chở, để bảo vệ...thì liệu xã hội mà họ đang sống còn chút giá trị gì?
Mọi ngôn từ sáo rỗng trong tất cả những thứ văn bản đều vô nghĩa!
Nó có xưng tụng bất cứ điều gì, thì cũng chẳng khác đám nịnh thần khen cái long bào tưởng tượng của ông vua ở truồng.
Khi đơn từ kêu cứu của họ trở nên vô vọng, đồng nghĩa với mọi thứ thủ tục và pháp luật đã trở nên vô nghĩa.
Khi ngôn từ vô nghĩa, thì mất thời gian làm gì với đống chữ nghĩa kia mà dự thảo với dự luật? Thật là vô ích!
Khi hai người phụ nữ tự lột truồng mình, họ cũng đã lột truồng tất cả những người đang núp sau đống chữ nghĩa với bao chức vụ cao sang.
Hãy nhìn đi, hãy ngắm đi, những ông vua ở truồng với thần dân không cần cả nhân phẩm và sỉ diện.

Trần truồng, tồng ngồng không chỉ hai người phụ nữ, khi tự lột trần truồng chính mình, họ đã lôi tụt những thứ che đậy dệt bằng bao ngôn từ sáo rỗng, dối trá vô nghĩa...Bày ra những tấm thân trần truồng vô nhân tính, vô liêm sĩ của cả một xã hội!
Dưới đáy có hai người phụ nữ trần truồng đang bị bóc lột những gì sót lại của con người với tiếng thét của loài thú.
Trên đỉnh thằng dã nhân xây dựng bằng những con chữ méo mó một thiên đường vô tưởng, làm nền cho cái ghế mục chân.
Bày ra cả một xã hội trần tuồng, tồng ngồng, trơ trẽn...
Trơ trẽn trong bạo lực của loài sói, trong sự tham lam quyền lực của loài sư tử, trong sự im lặng thỏa hiệp vô cảm đến tuyệt vọng của loài cừu.
Tất cả đều bị lột trần truồng, chẳng còn chút nhân tính, sỉ diện nào/
Đọc tiếp ...

Thứ Hai, 28 tháng 5, 2012

Hoang tưởng

Sau những dồn xốc khủng khiếp là những tiếng nổ kinh hồn.
Và họ còn lại một nhóm người giữa rừng núi hoang sơ, họ đi nhặt nhạnh và thu lượm những gì còn sót lại của "nền văn minh nhân loại", mà theo kiến thức riêng của từng người là có giá trị và cần thiết.
Bất kể họ là ai, thì việc đầu tiên là cố gom thức ăn và áo quần để sử dụng cho riêng mình.
Đọc tiếp ...

Thứ Bảy, 26 tháng 5, 2012

Bài trắc nghiệm dự thi vào "lực lượng vũ trang không phải của nhân dân"

Hãy chọn có-không cho các câu hỏi dưới đây:
1- Bạn có ủng hộ dự án bauxite Tây nguyên hay không?
2- Bạn có ủng hộ dự án điện hạt nhân Ninh Thuận hay không?
3- Bạn có ủng hộ đường lưỡi bò của TQ trên biển Đông hay không?
4- Bạn có ủng hộ dùng lực lượng vũ trang để cưỡng chế đất nông dân không?
5- Bạn có ủng hộ dự án xây mới trụ sở bộ GTVT hay không?
6- Bạn có ủng hộ


Đọc tiếp ...